«Con người mới» sống bằng đức tin
Tin Mừng: Ga 20:19-31
Đức Giêsu hiện ra với các môn đệ
(// Mt 28:16-20; Mc 16:14-18; Lc 24:36-49)
(// Mt 28:16-20; Mc 16:14-18; Lc 24:36-49)
(19) Vào chiều ngày ấy, ngày thứ nhất trong tuần, nơi các môn đệ ở, các cửa đều đóng kín, vì các ông sợ người Dothái. Đức Giêsu đến, đứng giữa các ông và nói: «Bình an cho anh em!» (20) Nói xong, Người cho các ông xem tay và cạnh sườn. Các môn đệ vui mừng vì được thấy Chúa. (21) Người lại nói với các ông: «Bình an cho anh em! Như Chúa Cha đã sai Thầy, thì Thầy cũng sai anh em». (22) Nói xong, Người thổi hơi vào các ông và bảo: «Anh em hãy nhận lấy Thánh Thần. (23) Anh em tha tội cho ai, thì người ấy được tha; anh em cầm giữ ai, thì người ấy bị cầm giữ».
(24) Một người trong Nhóm Mười Hai, tên là Tôma, cũng gọi là Điđymô, không ở với các ông khi Đức Giêsu đến. (25) Các môn đệ khác nói với ông: «Chúng tôi đã được thấy Chúa!» Ông Tôma đáp: «Nếu tôi không thấy dấu đinh ở tay Người, nếu tôi không xỏ ngón tay vào lỗ đinh và không đặt bàn tay vào cạnh sườn Người, tôi chẳng có tin». (26) Tám ngày sau, các môn đệ Đức Giêsu lại có mặt trong nhà, có cả ông Tôma ở đó với các ông. Các cửa đều đóng kín. Đức Giêsu đến, đứng giữa các ông và nói: «Bình an cho anh em». (27) Rồi Người bảo ông Tôma: «Đặt ngón tay vào đây, và hãy nhìn xem tay Thầy. Đưa tay ra mà đặt vào cạnh sườn Thầy. Đừng cứng lòng nữa, nhưng hãy tin». (28) Ông Tôma thưa Người: «Lạy Chúa của con, lạy Thiên Chúa của con!» (29) Đức Giêsu bảo: «Vì đã thấy Thầy, nên anh tin. Phúc thay những người không thấy mà tin!»
(30) Đức Giêsu đã làm nhiều dấu lạ khác nữa trước mặt các môn đệ; nhưng những dấu lạ đó không được ghi chép trong sách này. (31) Còn những điều đã được chép ở đây là để anh em tin rằng Đức Giêsu là Đấng Kitô, Con Thiên Chúa, và để anh em tin mà được sự sống nhờ danh Người.
Suy tư:
1. «Con người mới» sống bằng đức tin
Đức Giêsu đã chết và phục sinh là một biểu tượng điển hình cho việc biến đổi từ «con người cũ» sang «con người mới». Nơi chúng ta, «con người cũ» là con người quan niệm, suy tư và hành động theo kiểu trần gian, theo sự khôn ngoan trần gian, lấy những thực tại trần gian (danh, lợi, thú, địa vị, quyền lực, của cải…) làm mục đích. Với chiều hướng đó, «con người cũ» là con người yếu đuối, chỉ có được thứ hạnh phúc chóng qua, và thường đau khổ khi những thực tại trần gian ấy bị mất hay vuột khỏi tầm tay. Còn «con người mới» là con người quan niệm, suy tư và hành động theo sự khôn ngoan của Thiên Chúa, theo sự hướng dẫn của đức tin, lấy tình yêu đối với Thiên Chúa và tha nhân làm động lực, lấy lợi ích của Thiên Chúa và tha nhân làm mục đích. Vì thế, «con người mới» là con người mạnh mẽ, luôn hưởng được một niềm hạnh phúc thường hằng xuất phát từ đáy tâm hồn. Tất cả những quan niệm, suy tư, hành động và tình trạng hạnh phúc của «con người mới» ấy đến từ niềm tin vào tình yêu và quyền năng của Thiên Chúa. Vì thế, niềm tin mạnh mẽ và thực tiễn ấy là một yếu tố quan trọng cấu thành «con người mới» ấy. Vấn đề là: làm sao có được niềm tin mạnh mẽ ấy?
2. Con người mới sống bằng Thánh Thần, bằng tinh thần của Thiên Chúa
Trong công cuộc cứu chuộc và thánh hóa nhân loại, Thánh Thần là người đạo diễn tất cả mọi chuyện. Vì thế, muốn hoàn thành vai trò và sứ mạng của mình, Đức Giêsu, các tông đồ và những ai theo Ngài đều phải được Thánh Thần thúc đẩy và hướng dẫn, vì thế, phải «tràn đầy Thánh Thần». Trong giai đoạn tới, sau khi Đức Giêsu về Trời, các tông đồ tiếp nối sứ mạng của Đức Giêsu như Ngài nói: «Chúa Cha đã sai Thầy thế nào, thì Thầy cũng sai anh em như vậy», nên các ông cũng cần phải tràn đầy Thánh Thần. Do đó, Đức Giêsu nói với các ông: «Anh em hãy nhận lấy Thánh Thần». Thánh Thần cũng chính là yếu tố quan trọng làm nên «con người mới»: «Anh em phải để Thần Khí đổi mới tâm trí anh em, và phải mặc lấy con người mới (…) để thật sự sống công chính và thánh thiện» (Ep 4:23-24). Nhưng muốn nhận được Thánh Thần hay Thần Khí của Thiên Chúa, điều quan trọng là phải có đức tin: «Nhờ đức tin, chúng ta nhận được ơn Thiên Chúa đã hứa tức là Thần Khí» (Gl 3:14).
3. Để có một đức tin mạnh mẽ
Là người Kitô hữu, ai trong chúng ta cũng đều có đức tin. Nhưng rất nhiều người trong chúng ta vẫn chưa trở thành «con người mới». Vì tuy có đức tin, nhưng đức tin của ta nhiều khi chỉ là sự chấp nhận xuông và tuyên xưng ngoài miệng một số tín điều nào đó. Đức tin kiểu này không ảnh hưởng bao nhiêu đến cuộc sống của ta: kẻ tin theo kiểu này dường như chẳng thấy nội tâm mình có gì thay đổi so với kẻ không tin. Đức tin đích thực không phải là sự chấp nhận xuông của lý trí đối với một số tín điều nào đó, mà là một kinh nghiệm sống, hay nói đúng hơn là một sự dấn thân dựa trên kinh nghiệm thật sự về Thiên Chúa. Nếu không có kinh nghiệm về Thiên Chúa, khó có thể có được một đức tin đích thực và mạnh mẽ.
Tại sao các tông đồ lại có một đức tin mạnh mẽ đến nỗi có thể sống chết cho việc rao giảng Tin Mừng? Chính vì các ông có kinh nghiệm đích thực về Thiên Chúa, về Đức Giêsu, về sự phục sinh của Ngài. Nếu các ông không hề gặp Đức Giêsu sau khi Ngài sống lại mà chỉ nghe người khác tường thuật lại, thì chắc hẳn các vị sẽ không dám sống chết với lời rao giảng của mình. Đòi hỏi của Tôma «Nếu tôi không thấy dấu đinh…, nếu tôi không xỏ ngón tay…, tôi chẳng tin» là một đòi hỏi chính đáng. Đức tin chỉ có thể mạnh mẽ khi nó dựa trên những kinh nghiệm đích thực về Thiên Chúa. Vì thế, để có một đức tin mạnh mẽ, chúng ta cần có kinh nghiệm đích thực về Thiên Chúa và sau đó cũng cần đến những thử thách của Thiên Chúa để củng cố niềm tin, làm đức tin ngày càng vững mạnh hơn.
4. Quá trình hình thành một đức tin mạnh mẽ
Để dễ hiểu, chúng ta hãy dựa vào quá trình hình thành đức tin của dân Do Thái:
– Kinh nghiệm đức tin ban đầu: Thiên Chúa muốn dân Do Thái tin Ngài là Thiên Chúa của họ, Ngài không chỉ nói với họ hay thuyết phục họ để họ tin Ngài, mà nhiều lần Ngài biểu dương quyền năng của Ngài cho họ. Biểu dương cụ thể nhất, rõ ràng nhất, được mọi người Do Thái thời đó chứng kiến tận mắt là Thiên Chúa cho dân Ngài vượt qua Biển Đỏ một cách lạ lùng. Khi thực hiện phép lạ này, Thiên Chúa làm cho nước biển rẽ ra trước, rồi mới bảo dân chúng bước xuống biển, để cuối cùng họ vượt qua Biển Đỏ an toàn (x. Xh 14:21-22).
Nhờ đó, toàn dân đều có kinh nghiệm rõ rệt về quyền năng của Thiên Chúa. Họ bắt đầu đặt niềm tin nơi Ngài dựa trên kinh nghiệm nền tảng ấy. Đức tin ban đầu của họ còn non yếu, cần phải được nâng đỡ bằng những kinh nghiệm tỏ tường. Thiên Chúa không đòi hỏi họ «liều» trong giai đoạn này. Nhưng khi đức tin trưởng thành, đức tin ấy phải dựa trên kinh nghiệm về Thiên Chúa trong quá khứ để tự xác quyết về quyền năng của Ngài sẽ được thể hiện thế nào trong hiện tại hoặc tương lai. Khi con người đã có kinh nghiệm ban đầu về quyền năng của Thiên Chúa và đặt niềm tin vào Ngài rồi, thì Thiên Chúa bắt đầu thử thách niềm tin ấy để niềm tin ấy trưởng thành và vững mạnh hơn.
– Thử thách đức tin: Thời Giosuê làm thủ lãnh dân Do Thái, Thiên Chúa cũng cho xảy ra một trường hợp tương tự như lần dân Chúa vượt qua Biển Đỏ. Thời ấy, Giosuê đưa toàn dân cùng với Hòm Bia Giao Ước đi qua sông Giođan. Thiên Chúa ra lệnh cho dân bước xuống dòng sông. Nhưng lần này, Ngài không cho nước rẽ ra trước, mà bảo họ bước xuống trước. Sự việc xảy ra là «khi chân các tư tế khiêng Hòm Bia vừa đụng xuống nước ở ven bờ, thì nước mạn ngược chảy xuống dừng lại, dựng đứng thành một khối duy nhất trong một khoảng rất dài» (Gs 3:15-16), và toàn dân đã qua được sông Giođan. Như vậy, lần này, Thiên Chúa đòi hỏi dân phải «liều» hơn lần trước một chút. Nhờ liều như thế mà họ lại kinh nghiệm thêm một lần nữa về quyền năng của Thiên Chúa.
Thiên Chúa đào tạo và giáo dục đức tin của ta theo cách ấy, nghĩa là một cách tiệm tiến và có phương pháp. Đức tin ta càng trưởng thành, thì Thiên Chúa càng đòi hỏi ta phải liều lĩnh nhiều hơn. Nếu ta dám tin mạnh hơn, dám chứng tỏ đức tin ấy bằng hành động là dám liều nhiều hơn, thì ta càng có nhiều kinh nghiệm về Thiên Chúa hơn, và đức tin của ta ngày càng trưởng thành hay vững chắc hơn. Một khi đã có kinh nghiệm về Thiên Chúa, về quyền năng của Ngài, mà ta lại không dám chứng tỏ đức tin bằng hành động thật sự khi được Ngài thử thách, thì đức tin của ta sẽ dậm chân tại chỗ, không phát triển, và mãi mãi sẽ là một đức tin non yếu.
– Đức tin trưởng thành: Đức tin thật sự đạt đến mức trưởng thành phải tương tự như đức tin của Phêrô khi ông dám liều bước chân xuống biển để đi trên nước đến với Đức Giêsu (x. Mt 14:22-33). Tuy nhiên, đức tin của ông chưa đạt đến mức hoàn hảo, vì «khi thấy gió thổi thì ông đâm sợ và bắt đầu chìm xuống biển» (Mt 14:30). Ông vẫn còn nghi nan. Chính sự nghi nan này làm ông chìm. Nếu ông hoàn toàn vững tin, ông sẽ đi trên mặt biển không khác gì trên đất liền.
Hiểu được quá trình hình thành một đức tin vững mạnh, ta sẽ hiểu được cách để phát triển đức tin của ta hầu trở thành «con người mới».
o0o
Trong cuộc đời Kitô hữu của chúng ta, nhiều lần Thiên Chúa từng biểu lộ quyền năng của Ngài cho ta một cách rất lạ lùng, để ta có được những kinh nghiệm về quyền năng hay tình thương quan phòng của Ngài. Nhờ đó ta mới đặt niềm tin vào Ngài, vào tình yêu và quyền năng của Ngài. Nhưng một khi ta đã tin vào Ngài, Ngài sẽ thử thách niềm tin của ta để đức tin của ta lớn mạnh hay trưởng thành hơn, lúc đó nhiều khi ta lại lùi bước, ta đòi hỏi phải thật bảo đảm an toàn mới dám dấn thân hành động theo ý Ngài, theo lương tâm của ta. Ta không dám liều một chút theo niềm tin ta đã có được. Chính vì thế, đến bây giờ đức tin của ta có thể vẫn còn yếu kém, ta vẫn mãi mãi là một con người yếu đuối. Xin Thiên Chúa giúp ta dám thực hành niềm tin đã có để dám liều hơn một chút khi lương tâm hay tình yêu đòi hỏi, dám trả giá cao cho việc thực thi thánh ý Chúa, để quyền năng của Thiên Chúa được biểu lộ ra nơi ta, hầu niềm tin của ta vào tình yêu và sự quan phòng của Ngài trở nên vững mạnh hơn. Có như thế ta mới tiến triển hơn trong đời sống đức tin để «phục sinh» và trở thành «con người mới».
Nguyễn Chính Kết
